Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych, lub też w skrócie CRBR, (dalej: „Rejestr”) jest publicznym rejestrem, w którym gromadzone oraz przetwarzane są informacje o beneficjentach rzeczywistych podmiotów zobowiązanych do zgłoszenia informacji do Rejestru. CRBR jest jawnym oraz elektronicznym rejestrem, którego podstawową rolą jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Zasady funkcjonowania reguluje ustawa z dnia 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finasowaniu terroryzmu.

Kim jest beneficjent rzeczywisty i jak go określić?

Beneficjentem rzeczywistym zgodnie z ustawową definicją jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, lub osobę fizyczną lub osoby fizyczne, w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna.

Klientem natomiast, w rozumieniu powyższej definicji jest konkretny podmiot, którego ustawa zobowiązuje do weryfikacji.

Ważnym w tej kwestii jest, że to każdy podmiot zobowiązany do zgłoszenia wpisu do Rejestru, samodzielnie ustala, kto powinien zostać wskazany jako beneficjent rzeczywisty. Należy tego dokonać na podstawie ustawy w połączeniu z informacjami związanymi z działalnością spółki, zawartymi na przykład w umowie spółki.

Kto i kiedy dokonuje zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego?

Zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego dokonuje jedynie osoba uprawniona do reprezentacji spółki, zgodnie z obowiązującymi w danym podmiocie zasadami reprezentacji. Osoba ta odpowiada za poprawne zgłoszenie danych do Rejestru pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Zgłoszenia do CRBR nie można dokonać przez pełnomocnika.

Zgłoszenia do Rejestru należy dokonać w terminie 14 dni od dnia powstania zdarzenia obligującego do wpisu. Termin ten jest tożsamy zarówno w przypadku nowych podmiotów wpisanych do KRS oraz w przypadku powstania zmiany. Zwrócić uwagę należy na dzień powstania zdarzenia aktualizującego obowiązek wpisu – niekiedy będzie on liczony od zaistnienia faktycznej zmiany, a w niektórych przypadkach od zarejestrowania zmiany w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Należy również pamiętać o tym, że w CRBR uwidocznione powinny być wszystkie zaistniałe zmiany. Jeśli więc z jakiejś przyczyny zgłoszenie nie zostało dokonane, a nastąpiła kolejna zmiana danych, którą należy zgłosić to konieczne jest dokonanie dwóch zgłoszeń.

W przypadku niedopełnienia przez podmiot obowiązku zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego do Rejestru w ww. terminie oraz w przypadku zgłoszenia danych niezgodnych ze stanem faktycznym, podmiot ten naraża się na nałożenie na niego kary finansowej do wysokości 1 mln złotych.

Jakie informacje należy zgłosić do CRBR?

Informacje objęte obowiązkiem zgłoszenia do Rejestru określone zostały w art. 59 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu i dzielą się na dwie grupy. Pierwszą grupą są informacje dotyczące podmiotu, którego dotyczy zgłoszenie i należą do nich:

• nazwa,
• forma organizacyjna,
• siedziba,
• numer KRS,
• numer NIP.

Natomiast drugą grupę tworzą dane beneficjenta rzeczywistego, w których skład wchodzą:

• imię i nazwisko,
• obywatelstwo (wszystkie posiadane)
• państwo zamieszkania,
• numer PESEL, w przypadku jego braku datę urodzenia,
• informację o wielkości i charakterze udziału lub uprawnienia, które posiada beneficjent rzeczywisty.

Jakie podmioty są zobowiązane do zgłaszania beneficjentów rzeczywistych?

Omawiana wyżej ustawa określa również katalog podmiotów zobowiązanych do zgłaszania oraz aktualizowania informacji o beneficjentach rzeczywistych. Do tego katalogi należą:

• spółki jawne,
• spółki komandytowe,
• spółki komandytowo-akcyjne,
• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
• proste spółki akcyjne,
• spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych,
• trusty, których powiernicy lub osoby zajmujące stanowiska równoważne mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub nawiązują stosunku gospodarcze, lub nabywają nieruchomość na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w imieniu lub na rzecz trustu,
• spółki partnerskie,
• europejskie zgrupowania interesów gospodarczych,
• spółki europejskie,
• spółdzielnie,
• spółdzielnie europejskie,
• stowarzyszenia podlegające wpisowy do Krajowego Rejestru Sądowego,
• fundacje

Jeśli potrzebujesz pomocy w określeniu beneficjenta rzeczywistego oraz w przygotowaniu zgłoszenia do CRBR to zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami.

Autor: Marcin Jóźwiak