Majówka 2022. Długi weekend majowy, ale czy rzeczywiście taki długi?

Majówka 2022 przed nami. Wiele zakładów pracy z góry zakłada, że 2 maja 2022 r. będzie dniem wolnym, gdyż większość pracowników chętnie korzysta z tzw. długich weekendów. Wielu pracowników zadaje sobie pytanie, czy przysługuje im dodatkowy dzień za 1 maja 2022 r., skoro wypada on w dzień wolny od pracy. W tym roku kalendarz nie był łaskawy dla amatorów majówkowego odpoczynku. 1 maja wypada w niedzielę, wobec czego pracodawca nie ma obowiązku przyznania dodatkowego dnia wolnego. Zgodnie bowiem z art. 130§2 Kodeksu Pracy każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Jeśli więc święto wypada w niedzielę pracownikowi nie należy się dodatkowy dzień wolny. Z taką sytuacją będziemy mieć do czynienia w tym roku jeszcze dwukrotnie – 5 czerwca i 25 grudnia. Takie uregulowanie w ustawie nie uniemożliwia pracodawcy przyznania pracownikowi dodatkowego dnia wolnego, na co często pracodawcy się decydują.

Niektórzy pracodawcy, zwłaszcza firmy z kapitałem zagranicznym lub współpracujące na arenie międzynarodowej organizują pracę także w dzień ustawowo wolny od pracy. Nie zawsze jednak taką sytuację da się prawnie usprawiedliwić. Polski kodeks pracy zawiera przepis, który zezwala na pracę w niedzielę i święta. Pomimo dość obszernego wyliczenia należy pamiętać, że jest to katalog wyjątków, wobec czego przepisu tego nie należy interpretować rozszerzająco. Nie można również zapomnieć o kontrowersyjnym zakazie handlu w niedzielę. Placówki handlowe podlegają bowiem odrębnej regulacji niż przewidziana w Kodeksie pracy w tym zakresie. Przestrzeganie tych regulacji jest niezwykle istotne z punktu widzenia pracodawcy, gdyż za ich złamanie grozi kara grzywny do 30 000 zł w przypadku naruszenia Kodeksu Pracy oraz do 100 000 zł za złamanie zakazu handlu.

Dokładny katalog okoliczności, w których praca w niedziele i święta jest dopuszczalna, przedstawiono poniżej:

Art.  151¹⁰.  [Dopuszczalność pracy w niedziele i święta]

Praca w niedziele i święta jest dozwolona:

• w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
• w ruchu ciągłym;
• przy pracy zmianowej;
• przy niezbędnych remontach;
• w transporcie i w komunikacji;
• w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
• przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
• w rolnictwie i hodowli;
• przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:
  1. (uchylona)
  2. zakładach świadczących usługi dla ludności,
  3. gastronomii,
  4. zakładach hotelarskich,
  5. jednostkach gospodarki komunalnej,
  6. zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
  7. jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę,
  8. zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku;
• w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta;
• przy wykonywaniu prac:
  1. polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni, o których mowa w art. 151⁹ 1, są u niego dniami pracy,
  2. zapewniających możliwość świadczenia usług, o których mowa w lit. a.

Mając więc wątpliwości, czy w Państwa przedsiębiorstwie dozwolona jest praca w niedziele i święta, warto skorzystać z pomocy prawnej doświadczonego prawnika zamiast narażać się na ukaranie grzywną.