Pomoc dla Ukrainy kosztem prowadzenia działalności

Mocą ustawy z 12.03.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej zwanej ustawą pomocową) wprowadzony został szereg uproszczeń, zwolnień i zachęt do wspierania ofiar wojny.

1) Do kosztów uzyskania przychodu zaliczyć będzie można:

• koszty wytworzenia lub cenę nabycia rzeczy bądź praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w okresie od 24.02.2022 do 31.12.2022 r.,
• koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia (np. darmowej pomocy medycznej) realizowanego w ww. okresie,

na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy (pod warunkiem, że nie zostały już zaliczone do kosztów podatkowych, np. poprzez odpisy amortyzacyjne).

2) Odbiorcą tych świadczeń muszą być:

• organizacje prowadzące działalność pożytku publicznego w myśl prawa polskiego lub równoważne organizacje działające na terytorium Ukrainy zgodnie z przepisami tamtejszego prawa,
• jednostki samorządu terytorialnego,
• Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych,
• podmioty wykonujące na terytorium RP lub Ukrainy działalność leczniczą lub z zakresu ratownictwa medycznego.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że wśród podmiotów mogących być odbiorcami tejże pomocy nie ma osób fizycznych z Ukrainy. To oznacza, że firma przekazująca pomoc bezpośrednio uchodźcom nie jest uprawniona do korzystania ze wskazanych powyżej preferencji.

3) Ustawa pomocowa przewidziała również zwolnienie z podatku dochodowego dla:

• pomocy humanitarnej otrzymanej w okresie od 24.02.2022 r. do końca tego roku przez obywateli Ukrainy, którzy w tym okresie przybyli do Polski z Ukrainy, na skutek toczących się tam działań wojennych. W praktyce więc podatku nie zapłaci żaden Ukrainiec, który we wskazanym okresie skorzystał z pomocy humanitarnej;
• świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 13 ustawy pomocowej, przysługującego za okres nie dłuższy niż 60 dni każdemu podmiotowi, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie uchodźcom z Ukrainy. W praktyce więc z podatku dochodowego w tym zakresie zwolnione zostały wszystkie podmioty, w tym gospodarstwa domowe, które zapewniają schronienie i wyżywienie obywatelom Ukrainy w okresie po 24.02.2022.

Jakkolwiek przyjęte przepisy ocenić należy pozytywnie, warto podkreślić, że w ustawie nie znalazły się żadne postanowienia dotyczące możliwości dokonania odliczeń podatkowych przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Jeśli wiec osoba fizyczna będąca obywatelem Polski przekaże na rzecz osoby fizycznej będącej obywatelem Ukrainy pomoc finansową czy rzeczową, nie będzie mogła skorzystać z przepisów ustawy pomocowej w omawianym zakresie.